گروه جهاد و مقاومت مشرق - جلسه نقد و بررسی کتاب «اَم کاکا» خاطرات «حمید حکیم الهی» رزمنده دوران دفاع مقدس و نوشته مرضیه‌لو با حضور مهدی فراهانی عضو کمیته داوری جلسات خاطرات حوزه هنری، داود قاسم پور پژوهشگر واحد تحقیق و پژوهش سازمان تبلیغات اسلامی، محمد میرکاظمی رییس سابق تالیف و انتشار کتاب در بنیاد شهید و امور ایثارگران، نویسنده و راوی کتاب در موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگزار شد.

«مهدی فراهانی» با بیان اینکه انبوه پشت صحنه‌های جنگ باعث جذابیت کتاب «اَم کاکا» شده است، گفت: جزئیات شهادت حسن باقری در «اَم کاکا» و اسم‌های زیادی که در این کتاب مطرح شده‌اند نیز جذابند.

داوود قاسم‌پور با اشاره به فرق خاطره‌نگاری با تاریخ شفاهی، اظهار داشت: تاریخ شفاهی فرد و واقعیت محور است و اطلاعات مختلف از افراد متعدد جمع آوری می‌شود. در تاریخ شفاهی و خاطره چون هر ۲ کار تاریخی هستند گویاسازی و مفهوم‌سازی مطالب مورد تاکید قرار می‌گیرد. شخصیت‌ها و افراد و مکان‌های مختلف باعث می‌شود وجه پژوهشی پُررنگ باشد.

«مهدی فراهانی» منتقد ادبی نیز عنوان کرد: ما در بحث خاطرات با عنصر واقعه روبرو هستیم. یک شاهد آن واقعه را روایت می‌کند و عناصر واقعه برای ما اهمیت پیدا می‌کند. در خاطره نگاری همه چیز با محوریت راوی روایت می‌شود.

وی گفت: صرف اینکه خاطره یک نفر نوشته شود، تاریخ شفاهی نیست بلکه باید افراد مختلف از یک موضوع حرف بزنند.

این منتقد بیان کرد: یکی از ویژگی‌های مهم کتاب «اَم کاکا» اشخاصی است که در آن مطرح شده است. جزئیات شهادت شهید باقری و انبوهی از ناگفته‌ها و پشت صحنه‌ها باعث جذابیت کتاب شده است. گاهی سوژه در کتاب‌های دفاع مقدس به قدری قوی است که ضعف‌های نگارشی دیده نمی‌شود.

فراهانی گفت: ایراد اساسی و ریشه‎ای کتاب «اَم کاکا» مصاحبه گرفتن یک خانم از رزمنده مرد است. در این میان مسیر مصاحبه عوض می‌شود. در این کتاب پَرش‌های زمانی آزار دهنده است. در خاطره خط زمان یا خط موضوع وجود دارد اما کتاب اَم کاکا در این ۲ محور سرگردان است.

وی افزود: در برخی نقاط در کتاب «اَم کاکا» زمان و تاریخ گم می‌شود و مخاطب نمی‌داند این بخش از روایت متعلق به چه زمانی است اما ذهنیت راوی حیرت آمیز است. جزئیات و اسم‌هایی که در خاطره بیان می‌شود موقعیتی طلایی را به وجود آورده است.

«حمید حکیم‌الهی» روای این کتاب هم اظهار داشت: بعد از پیروزی انقلاب به واسطه رفاقت با مجید بقایی فرمانده قرارگاه کربلا وارد عرصه دفاع مقدس شدم و تمام ایام ۸ سال دفاع مقدس در میادین نبرد حضور داشتم. 

وی درباره چگونگی نگارش خاطرات خود در قالب کتاب «اَم کاکا»، گفت: دوستم آقای فرامرزی درخواست کردند که به واسطه ذهنیت من از دوران دفاع مقدس خاطرات آن دوران را روایت کنم.

این رزمنده دفاع مقدس درباره علت انتخاب عکس جلد کتاب گفت: این عکس متعلق به رمضان سال ۱۳۶۶ در عملیات کربلای ۱۰ و در منطقه بانه است.

 وی در خصوص عنوان کتاب هم گفت: من یک برادر به اسم مجید داشتم که در عملیات خیبر به شهادت رسید. او که من را خیلی دوست داشت، امیر صدایم می‌کرد. کاکا در فرهنگ جنوبی‌ها بار احساسی بسیار بالایی دارد و برادر من همیشه من را «اَم کاکا» صدا می‌زد. نویسنده وقتی ماجرای من و برادرم را فهمید «اَم کاکا» را اسم کتاب گذاشت.

«مرضیه نظرلو» نویسنده این کتاب نیز با اشاره به مشکلات خانم‌ها در عرصه خاطره‌نگاری دفاع مقدس، اظهار داشت: اولین کتابی که نوشتم «راز گم شده مجنون» درباره شهید علی هاشمی بود که دیده شد. «حمید حکیم‌الهی» یک ایراد تاریخی از کتاب من گرفته بود و همین ریزبینی درباره موضوعات دفاع مقدس من را حساس کرد و متوجه شدم ایشان نیز از خاطرات خوبی دارند و برای جمع آوری آن مشتاق شدم.

وی گفت: مشکلات خانم‌ها برای نگارش خاطرات دفاع مقدس یک چیز طبیعی است. اگر کسی بفهمد کاری که انجام می‌دهد در تاریخ کشور تاثیرگذار است، مشکلات آن را می‌پذیرد. خاطره‌نگاری دفاع مقدس برای من دنیایی از تجربه است که لحظه لحظه‌های آن را دوست دارم.

این نویسنده بیان کرد: یک تا یک سال و نیم زمان برای مصاحبه با راوی این کتاب به طول انجامید. تدوین کار به دلیل حجم زیاد مطالب بسیار دشوار بود. یک سال و نیم نیز کار تدوین زمان بُرد و پس از 2 بار بازخوانی توسط نشر موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس چاپ شد.